Brudne wodociągi i laseczka zgorzeli gazowej

​

Bakterie Clostridium Perfringens występują powszechnie w wodzie, ściekach, glebie mogą wywoływać zakażenie skóry i tkanki podskórnej. Niewątpliwie najgroźniejsza jest zgorzel gazowa, występująca w skażonych, głębokich ranach.

​

Laseczki zgorzeli gazowej

Laseczki zgorzeli gazowej (Clostridium perfringens) - to grupa szczególnie niebezpiecznych bakterii. Wywoływać mogą masowe zatrucia pokarmowe, jeśli dostana się do wodociągów. Ponadto znane są z niebezpiecznego dla życia zakażenia ran oraz zakażeń szpitalnych. Bakterie Clostridium perfringens należą, wraz z laseczką tężca i jadu kiełbasianego, do dużego rodzaju bakterii z grupy Clostridium.

​

Dla człowieka szczególnie niebezpieczne są bakterie Clostridium perfringens typu A i F

Te bakterie wytwarzają kilkanaście toksyn, wywołujących szybką śmierć u zwierząt laboratoryjnych i gwałtowne objawy chorobowe u ludzi.

​

Zatrucia pokarmowe Clostridium perfringens typu A

​

Do pokarmowego zatrucia dodatnia laseczką zgorzeli gazowej (Clostridium perfringens typu A) - dochodzi najczęściej w wyniku spożycia skażonych zarodnikami potraw: konserw mięsnych i warzywnych, miodów, sosów, zup, szynek pasteryzowanych, drobiu, przetworów z roślin strączkowych.

Istnieje kilka typów laseczek C. Perfringens. Jeden z nich jest nawet naturalnym składnikiem flory jelitowej i żeńskich dróg rodnych.

​

Czynnikiem determinującym toksyczność Clostridium perfringens typu A jest wytwarzana przez bakterie w jelicie enterotoksyna. Powoduje ona m.in. zahamowanie transportu glukozy, utratę białek, uszkodzenie nabłonka jelitowego. Jak wcześniej wspominano, do zatrucia dochodzi w wyniku spożycia żywności skażonej sporami, które są niestety bardzo oporne na temperaturę. Nawet długie gotowanie niewiele pomaga.

Do uwolnienia samej enterotoksyny dochodzi w czasie rozwijania się spor w dojrzałe komórki bakteryjne w jelicie cienkim i grubym. Toksyna alfa (hydrolizująca lecytynaza) ma bardzo silne właściwości nekrotyzujące i hemolityczne. Toksyna kappa (kolagenaza) odpowiada za niszczenie tkanek w czasie trwania zgorzeli gazowej.

​

Objawy zatrucia pokarmowego  Clostridium Perfringens występują zwykle po 8 do 12 godzinach od spożycia skażonych potraw, czas ten może jednak wynieść nawet 24 godziny. Są to gwałtowne i bardzo silne bóle brzucha z niewielką biegunką, często domieszką krwi. Dużym problemem jest diagnostyka zatrucia pokarmowego Cl. Perfringens, identyfikacja tej laseczki w kale o niczym nie świadczy, gdyż pewnie jej szczepy są naturalnym składnikiem flory jelitowej. Według jednej ze szkół lekarskich diagnostyka może jednak być oparta typową na rozpoznanej liczbie bakterii: mniej niż 1000 bakterii w jednym gramie kału jest wartością typową dla flory fizjologicznej natomiast powyżej 1000000 świadczyć może o zatruciu.

​

Innym występującym ostatnio coraz częściej źródłem Clostridium perfringens jest woda, głównie ścieki. Często dotyczy to wody, która zanieczyszczona ściekami, może zostać pobrana w wodociągach lub studniach!

​

Diagnostyka zatrucia pokarmowego Clostridium perfringens

​

Problemem jest diagnostyka zatrucia pokarmowego Clostridium perfringens. Ujawnienie tej bakterii w kale o niczym nie świadczy, gdyż pewne jej szczepy są naturalnym składnikiem flory jelitowej. Istnieje kilka typów laseczek Clostridium perfringens, jeden z nich jest nawet naturalnym składnikiem flory jelitowej i żeńskich dróg rodnych.

​

Miernik zatrucia pokarmowego Clostridium perfringens

​

Według dostępnych źródeł naukowych rozpoznanie tego zatrucia może być oparte na liczbie bakterii: mniej niż 1000 bakterii w jednym gramie kału jest wartością typową dla flory fizjologicznej natomiast powyżej 1 000 000 świadczyć może o zatruciu.

​

Śmiertelnie niebezpieczne skutki zatrucia toksyną laseczki zgorzeli gazowej

​

Enterotoksyny wytwarzane przez bakterię w jelicie powoduje zahamowanie transportu glukozy, utratę białek ustrojowych , uszkodzenie nabłonka jelitowego. Toksyna bakterii oznaczona grecką literą alfa rozkłada cenne białko transportowe lecytynę oraz białka krwi. Także inne toksyny bakterii zgorzeli gazowej są śmiertelnie niebezpieczne. Przykładowo toksyna kappa (kolagenaza) odpowiada za niszczenie tkanek w czasie trwania zgorzeli gazowej.

Toksyna alfa (hydrolizująca lecytynaza) oznaczona grecką literą alfa ma bardzo silne właściwości nekrotyzujące i hemolityczne - rozkłada cenne białko transportowe lecytynę oraz białka krwi. Powoduje one między innymi uszkodzenia fosfolipidów błon, osłonek nerwowych i leukocytów.

Toksyna kappa (kolagenaza) odpowiada za niszczenie tkanek w czasie trwania zgorzeli gazowej. Objawy zatrucia pokarmowego Cl. Perfringens występują zwykle po 8 do 12 godzinach od spożycia skażonych potraw, czas ten może jednak wynieść nawet 24 godziny. Są to gwałtowne i bardzo silne bóle brzucha z niewielką biegunką, często domieszką krwi.

​

Niewątpliwie najgroźniejsza jest zgorzel gazowa, występująca w skażonych, głębokich ranach. Okres od zakażenia rany laseczkami zgorzeli gazowej do wystąpienia pierwszych objawów, jakimi są silny ból i obrzęk rany, mija od kilku do kilkudziesięciu godzin. Natężenie miejscowego bólu i dalszych objawów zależy od tego czy zakażeniu uległa tylko skóra i tkanka podskórna czy też również tkanka mięśniowa. Z rany zaczyna sączyć się wydzielina o barwie od przezroczystej do krwistobrunatnej. Dołącza się również silny i twardy obrzęk tkanki otaczającej ranę, będący wynikiem wyniszczającego działania toksyny kappa (kolagenozy). W tkance otaczającej ranę dochodzi ponadto do zakrzepów drobnych naczyń krwionośnych. Przy uciskaniu zakażonej rany wyczuwa się trzeszczenie banieczek gazu wytwarzanego przez laseczki Cl. Perfringens. Po kilku godzinach od wystąpienia pierwszych objawów obserwuje się bardzo często znaczną gorączkę, wymioty, bóle brzucha, krwistą biegunkę, wymioty. Leczenie zgorzeli gazowej polega na chirurgicznym opracowaniu rany, podawaniu antybiotyków z grupy penicyliny i leczeniu tlenem hiperbarycznym (hamuje wzrost i uwalnianie toksyn przez bezwzględne beztlenowe laseczki).

​

Teoretyczne zagrożenie zanieczyszczeniem sporami Clostridium Perfringens każdej głębszej rany, powinno uczulić wszystkich na baczne obserwowanie ich wyglądu i bolesności przy ucisku.

​

Innym schorzeniem wywołanym przez Cl. Perfringens jest miejscowe zapalenie tkanki podskórnej, spotykane często u chorych na cukrzycę, np. po amputacji kończyny. Zakażenie ropne i ropienie wywoływane przez Cl. Perfringens spotyka się w pęcherzyku żółciowym, macicy, jajowodach i jamie brzusznej.

Toksyna typu C wywoływać może martwicze zapalenie jelita cienkiego, polegające na odsłonięciu ściany jelita przez proces owrzodzeniowy. Laseczka Cl. Perfringens jest także przyczyną licznych zakażeń szpitalnych, będących wynikiem zanieczyszczenia rany lub tkanek w czasie operacji przez kał lub wydzielin dróg rodnych (w których laseczki Cl. Perfringens występują jako składniki naturalne). W takiej sytuacji powinno być natychmiast wdrażane leczenie antybiotykami b-laktamowymi w połączeniu z innymi antybiotykami o szerokim spektrum działania.

​

Cl. Perfringens to także potencjalna przyczyna bakteriemi, która objawia się obecnością laseczek zgorzeli gazowej w krwi obwodowej. Przekształcić się może ona w posocznicę: ciężką chorobę układową z zaburzeniami hemodynamicznymi i towarzyszącą im niewydolnością narządów i układów. Laseczki pochodzić mogą z dróg żółciowych, okrężnicy, macicy. Przebieg posocznicy wywołanej przez Cl. Perfringens jest zwykle bardzo ciężki, występuje gorączka, ostra martwica nerek, niskie ciśnienie tętnicze krwi, nasilona hemoliza wewnątrznaczyniowa (wywołana przez hemolizynę Cl. Perfringens). Bardzo ciężka postać posocznicy wywołanej przez Cl. Perfringens wystąpić może w przebiegu poronienia. Towarzyszą jej oprócz typowych, opisywanych powyżej objawów, silne bóle mięśni, bolesne kurcze jelit, nudności, wymioty, biegunka, krwawe lub brunatne cuchnące upławy. Wystąpić może także skąpomocz, żółtaczka, hemoliza wewnątrznaczyniowa i wstrząs.

​

 

Bakterie Clostridium perfringens innych typów występujące w wodzie, ściekach, glebie mogą wywoływać zakażenia skóry i tkanki podskórnej. Niewątpliwie najgroźniejsza jest zgorzel gazowa, występująca w skażonych, głębokich ranach.

 

​

Clostridium Perfringens   należy, wraz z  laseczką tężca, jadu kiełbasianego i Clostridium difficile, do dużego rodzaju bakterii z grupy Clostridium.

​

Gdy czujesz się zaniepokojony o swój stan zdrowia lub twoich najbliższych, a w okolicy wystąpiło skażenie Clostridium Perfringens koniecznie zgłoś się do lekarza!